در سالهای اخیر، استفاده از لولههای پلیاتیلن در پروژههای مختلف عمرانی، کشاورزی و صنعتی به شدت افزایش یافته است. دلیل این موضوع نیز روشن است؛ این لولهها در مقایسه با لولههای فلزی یا سیمانی مزایای فراوانی دارند. سبکی، مقاومت در برابر خوردگی، طول عمر بالا و قیمت مناسبتر نسبت به بسیاری از گزینههای دیگر باعث شدهاند لوله پلیاتیلن به یکی از پرطرفدارترین انتخابها در بازار تبدیل شود. اما در کنار تقاضای زیاد برای لولههای نو، بازاری موازی برای خرید و فروش لوله پلیاتیلن دست دوم نیز شکل گرفته است. بسیاری از افراد و پیمانکاران به دلیل هزینه بالای لوله نو، ترجیح میدهند به سراغ نمونههای کارکرده بروند. با این حال، خرید لوله پلیاتیلن دست دوم موضوعی است که باید با دقت و بررسی دقیق به آن پرداخته شود. در غیر این صورت، هزینهای که در ابتدا صرفهجویی به نظر میرسد، ممکن است بعدها چندین برابر خسارت به بار آورد.
لوله پلیاتیلن چیست و چرا استفاده از آن گسترش یافته است؟
لوله پلیاتیلن در واقع محصولی است که از پلیمر اتیلن، یکی از پرکاربردترین مواد پلیمری جهان، ساخته میشود. این لولهها به دلیل انعطافپذیری بالا و مقاومت بینظیر در برابر مواد شیمیایی و شرایط سخت محیطی، انتخاب اول بسیاری از پروژههای آبرسانی و گازرسانی محسوب میشوند. برخلاف لولههای فلزی که دچار زنگزدگی میشوند یا لولههای بتنی که وزن بالایی دارند و نصب آنها دشوار است، لوله پلیاتیلن سبک بوده و به راحتی حمل و نصب میشود. همین ویژگیها باعث شدهاند که نه تنها در پروژههای شهری، بلکه در مزارع کشاورزی، گلخانهها و حتی صنایع مخابراتی (برای عبور کابلهای فیبر نوری) از این لولهها استفاده شود.
چرا برخی به جای لوله نو، سراغ لوله پلیاتیلن دست دوم میروند؟
اصلیترین دلیل گرایش به خرید لوله پلیاتیلن کارکرده، کاهش هزینههاست. قیمت لوله نو به دلیل تغییرات نرخ ارز و مواد اولیه در سالهای اخیر به شدت افزایش یافته و بسیاری از پیمانکاران برای آنکه بودجه پروژهشان سنگین نشود، به سراغ لولههای دست دوم میروند. علاوه بر این، در برخی پروژهها که موقتی هستند یا در مناطقی اجرا میشوند که اهمیت استراتژیک چندانی ندارند، استفاده از لوله نو توجیه اقتصادی ندارد. تصور کنید یک کشاورز میخواهد سیستم آبیاری مزرعهاش را تنها برای چند سال راهاندازی کند. طبیعی است که او به دنبال گزینهای ارزانتر باشد و لوله پلیاتیلن دست دوم میتواند انتخابی وسوسهانگیز برایش باشد.
عامل دیگری که به این موضوع دامن میزند، دسترسی آسانتر است. در بازار برخی شهرها، فروشندگان زیادی وجود دارند که لولههای کارکرده را عرضه میکنند و همین باعث میشود خریداران بدون دردسر بتوانند این لولهها را تهیه کنند. البته باید توجه داشت که همین سهولت دسترسی، گاهی باعث تصمیمگیری عجولانه میشود و خریدار بدون بررسی کامل، لولهای را انتخاب میکند که بعدها مشکلات فراوانی ایجاد خواهد کرد.
معایب و ریسکهای خرید لوله پلیاتیلن دست دوم
خرید لوله دست دوم همیشه به معنای صرفهجویی نیست. این لولهها معمولاً قبلاً در پروژهای به کار رفتهاند و بخشی از عمر مفید خود را از دست دادهاند. مهمترین مشکلی که خریداران با آن مواجه میشوند، کاهش طول عمر محصول است. لولهای که شاید در حالت نو بتواند بیش از ۵۰ سال کارایی داشته باشد، در حالت دست دوم ممکن است تنها چند سال دوام بیاورد.
از سوی دیگر، لولههای کارکرده در معرض عوامل محیطی بودهاند. قرار گرفتن طولانیمدت در زیر نور خورشید، یخزدگی، فشارهای مکانیکی یا حتی مواد شیمیایی خورنده میتواند باعث ایجاد ترکهای ریز و نامرئی شود. این ترکها در ابتدا خود را نشان نمیدهند اما پس از مدتی، منجر به نشتی آب یا حتی شکستگی لوله میشوند. اگر چنین اتفاقی در یک سیستم آبیاری کوچک رخ دهد، شاید خسارت زیادی به همراه نداشته باشد. اما در یک پروژه بزرگ یا خط لولهای که به بخش حیاتی یک شهر متصل است، چنین مشکلی میتواند خسارتهای سنگینی وارد کند.
مشکل دیگر مربوط به فرآیند اتصال و جوشکاری لولههاست. یکی از بزرگترین مزایای لولههای پلیاتیلن، امکان اتصال آنها با روش جوش حرارتی است. اما لولههای دست دوم به دلیل تغییر شکل یا آسیب سطحی، ممکن است به خوبی به یکدیگر متصل نشوند. نتیجه این موضوع چیزی جز افزایش احتمال نشتی در محل اتصال نخواهد بود.
و در نهایت، باید به موضوع نبود گارانتی اشاره کرد. زمانی که لوله نو خریداری میکنید، معمولاً شرکت تولیدکننده ضمانتنامهای ارائه میدهد که خیال شما را از بابت کیفیت و کارایی محصول راحت میکند. اما لوله دست دوم فاقد چنین پشتوانهای است و اگر مشکلی پیش بیاید، تمام خسارت بر عهده شما خواهد بود.
نکات مهم پیش از خرید لوله پلیاتیلن دست دوم
اگر همچنان قصد خرید لوله دست دوم دارید، باید به نکات مهمی توجه کنید تا ریسک کمتری متحمل شوید. اولین نکته، بررسی ظاهری لوله است. رنگپریدگی بیش از حد، وجود ترکهای سطحی یا تغییر شکل غیرعادی میتواند نشاندهنده آسیبهای جدی در لوله باشد.
دومین نکته، توجه به قطر و فشار اسمی (PN) است. هر لوله برای تحمل فشار مشخصی طراحی شده است و اگر شما لولهای انتخاب کنید که فشار کاری آن کمتر از نیاز پروژهتان باشد، دیر یا زود دچار نشتی و ترکیدگی خواهد شد.
نکته مهم دیگر، پرسوجو درباره سابقه استفاده از لوله است. اینکه لوله قبلاً در چه شرایطی و برای چه نوع پروژهای استفاده شده، اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال، لولهای که تنها در یک سیستم آبیاری کمفشار به کار رفته، سالمتر خواهد بود نسبت به لولهای که برای انتقال مواد شیمیایی یا فاضلاب استفاده شده است.
همچنین توصیه میشود قبل از خرید، تست فشار روی لوله انجام دهید. برخی فروشندگان معتبر این امکان را فراهم میکنند تا خریدار از سلامت محصول مطمئن شود. خرید از افراد یا شرکتهای معتبر نیز موضوعی است که نباید نادیده گرفته شود. زیرا در بازار همیشه افراد سودجو وجود دارند که لولههای بیکیفیت را به عنوان جنس سالم به مشتری عرضه میکنند.
مقایسه لوله نو و دست دوم؛ کدام انتخاب بهصرفهتر است؟
زمانی که لوله نو خریداری میکنید، عملاً در حال سرمایهگذاری برای چندین دهه هستید. این لولهها در صورت استفاده صحیح میتوانند بیش از ۵۰ سال عمر کنند، گارانتی دارند و از نظر کیفیت هیچ نگرانی به همراه نخواهند داشت. در مقابل، لوله دست دوم هزینه اولیه کمتری دارد اما همیشه با ریسک همراه است. اگر پروژه شما کوتاهمدت یا کماهمیت است، شاید خرید لوله دست دوم منطقی به نظر برسد. اما برای پروژههای حیاتی و بلندمدت، استفاده از لوله نو بدون شک بهترین انتخاب خواهد بود.
جمع بندی
خرید لوله پلیاتیلن دست دوم موضوعی است که باید با دقت و هوشیاری زیادی انجام شود. اگرچه در نگاه اول، کاهش هزینهها وسوسهانگیز به نظر میرسد، اما ریسکهای موجود میتواند این صرفهجویی اولیه را به ضرری بزرگ تبدیل کند. توصیه میشود پیش از هر خریدی، شرایط پروژه خود را بررسی کرده و تنها در صورتی که پروژه موقت یا کماهمیت است، به سمت لولههای کارکرده بروید. در غیر این صورت، بهتر است با صرف هزینه بیشتر، لوله نو یا استوک تهیه کنید تا در آینده دچار مشکلات جدی نشوید. به یاد داشته باشید که همیشه کیفیت و دوام در پروژههای زیربنایی ارزش بیشتری از صرفهجویی کوتاهمدت دارد.
