مبانی لوله کشی آب و فاضلاب

لوله کشی عبارت است از انتقال آب و فاضلاب از نقطه ای به نقطه ی دیگر. هدف از لوله کشی آب و فاضلاب در شهر ها تهیه و توزیع آب سالم تصفیه شده جهت آشامیدن و مصارف دیگر دستگاهای بهداشتی و در نتیجه خارج کردن فاضلاب حاصله از محیط می‌باشد.

مزایای رعایت قوانین و مقررات به شرح زیر می باشد :

  1. صرفه جویی مالی در تهیه مصالح مورد مصرف اولیه کمتر و بازدهی بیشتر در اجراء
  2. جلوگیری از دوباره کاری که در اثر اختلاف سلیقه و اشتباهات اجراء بوجود می‌آید.
  3. به کار گیری و رعایت استاندارد لوله و اتصالات و دستگاههای بهداشتی که به صورت سری و تعداد زیاد و در نتیجه قیمت تمام شده، که از نتایج به کارگیری و استفاده از استانداردهای تدوین شده می‌باشد.

اجرای لوله کشی شامل لوله، فیتینگ، فلنج، شیر، تکیه گاه (بست، لوازم انقباض و انبساط، لرزه گیر، غلاف لوله و لوازم ویژه، لوله کشی توزیع آب سرد و گرم مصرفی می‌باشد).

انتخاب مصالح و اجزای لوله کشی باید با توجه به شرایط کار سیستم (فشار کار –دمای کار) باشد.

مبانی لوله کشی
مبانی لوله کشی

روش های اتصال لوله:

اتصالات رزوه ای:

با استفاده از لوله ها با قطر 1/2 تا 2″ استفاده می‌شود. رزوه لوله و اتصالات طبق استانداردهای موجود کاربرد آن به اینچ ساخته می‌شود. رزوه لوله با دست یا دستگاه انجام می‌گردد. رزوه‌های لوله باید با شکل اتصالات تطبیق نماید.

اتصالات جوشی

در این نوع اتصالات با جوش کاری که با در هم آمیزی دو یا چند قطعه فلزی در حالت مذاب با مذاب و بخار، بدون اعمال فشار مکانیکی تشکیل شده است.

اتصالات جوشی پلی اتیلن

جوشکاری ذوبی در لوله های گازی با چگالی بالا و لوله کشی مدار زمینی، سامانه‌ی زمین گرمایی بکار می‌رود در جوشکاری ذوبی، انتهای لوله پلی اتیلن بعد از تمیز شدن، تشکیل حالت پلاستیکی گرم شده و بهم فشرده می‌شود و تا زمانی که پیوند شکل بگید در همان وضعیت نگاه داشته می‌شوند تا اتصال کامل شود.

اتصالات فلنچی

از این نوع اتصالات می‌توان در تمام سیستم‌های انتقالی استفاده نمود.

اتصالات مکانیکی

معمولا این اتصالات تنها برای یک سیستم مشخص مناسب بوده، به دلیل اینکه واشرها و مواد آب بندی آنها برای یک نوع سیال عامل خاص طراحی می‌شود.

اتصال لحیمی مویینگی

  1. در لوله کشی‌های مسی تاسیسات مورد نظر در این قسمت از مشخصات عمومی اتصال لوله به لوله یا لوله به فیتینگ باید با روش اتصال لحیمی مویینگی انجام شود.
  2. در لوله کشی های مسی آب سرد و گرم مصرفی، که حداکثر دمای کار 65 درجه سانتیگراد و حداکثر فشار کار مجاز 10بار است، اتصال لحیمی مویینگی از نوع نرم (soldering) شرایط کافی را دارد.

 اتصالات پی وی سی (چسبی) Pvc

برای متصل کردن لوله های پی وی سی با یکدیگر از چسب و حلال‌هایی که به همین منظور ساخته شده استفاده می‌شود. برای متصل کردن پی وی سی روشهای متفاوتی وجود دارد که با توجه به استانداردهای موجود برای اتصال محکم و مقاوم لوله های پی وی سی باید رعایت کرد.

لوله های پلاستیکی

از این نوع لوله و اتصالات که از آن در تاسیسات آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند:

  1. لوله های پلاستیکی پی وی سی (PVC) پلی وینیل کلراید
  2. لوله های پلاستیکی ( PE ) پلی اتیلن
  3. لوله های پلاستیکی ( ABC) اکریلونیتریل، بوتادین و سیترن
  4. لوله های پلاستیکی (PP) پلی پروپیلن
  5. لوله های پلاستیکی (CPVC) کلرینیتد پل ونیل
  6. لوله های پلاستیکی (PB) پلی بوتیلن کلراید

لوله های پنج لایه

از این نوع لوله در لوله کشی ساختمان برای جلوگیری از خوردگی و رسوبات آب و خساراتی که احتمالا در استفاده از لوله های فلزی ممکن است بوجود آید جلوگیری می‌نماید. برای جلوگیری از رسوبات در لوله های فلزی اقدامات وسیعی به انجام رسیده ولی تاکنون به هیچ یک از آنها پاسخ‌های قطعی داده نشده است. این نوع لوله ها تلفیقی از پلیمر و آلومینیوم می‌باشد.

لوله کشی آب ساختمان
لوله کشی آب ساختمان

واحد ها ی اندازه گیری (دما – فشار)

دما:

اندازه گیری درجه حرارت از پارامترهای بسیار مهم در پروسه های صنعتی است در واقع کمتر پروسه کنترلی بدون کنترل دما میتوان در نظر گرفت. این پارامتر معمولا در ایران با مقیاس درجه سانتیگراد اندازه گیری می‌شود. و با توجه به رنج دمایی و نوع کاربرد از روشهای گوناگون برای اندازه گیری آن استفاده می‌گردد.

فشار:

نحوه ی اندازه گیری فشار:

فشار را به کمک دستگاه‌های فشارسنج اندازه گیری می‌کنند. عمده ترین فشار سنج‌ها که بر حسب مکانیزم کارشناسان نام گذاری شده است عبارتنند از:

  • شکل (U)فشارسنج لوله
  • فشارسنج مکلئود
  • فشارسنج جیوه ای
  • فشارسنج ترموکوپل
  • فشارسنج صوتی
  • فشارسنج خازنی
  • فشارسنج گاز ایده‌ال

ترمومترها

ترمومتر، واژه‌ای است که ریشه‌های یونانی دارد. این واژه از دو بخش تشکیل شده است: “thermo” که به معنای گرما است و “meter” که اندازه‌گیری را معنا می‌دهد. بنابراین، ترمومتر وسیله‌ای است که گرمای محیط یا جسمی را اندازه‌گیری می‌کند. این ابزار با توجه به نیازها و مواد مختلف، طراحی و به کار گرفته می‌شود تا با دقت بالا درجه حرارت مورد نظر را نشان دهد. هر ترمومتر، مانند یک زبان است که با آن می‌توان به ما میزان گرما و یا سرمای محیط را معلوم کرد.

مانومترها (manometers):

مانومترها، ابزارهایی برای اندازه‌گیری فشار هستند، که در مدل‌های مختلفی ساخته و استفاده می‌شوند. اغلب این دستگاه‌ها با استفاده از یک ستون مایع کار می‌کنند؛ به این معنی که ارتفاع ستون مایع نشان‌دهنده فشاری است که بر مایع اعمال می‌شود. مایع‌های مختلفی می‌توانند در این مانومترها به کار برده شوند، از جمله آب و جیوه. مانومترهای جیوه‌ای به طور معمول به شکل U تشکیل شده‌اند و دارای یک لوله شیشه‌ای هستند. این لوله می‌تواند در سه حالت مختلف با جیوه پر شود و به نام‌های A، B و C شناخته می‌شود. در کنار این مانومترهای کلاسیک، نمونه‌های دیجیتال آن نیز در بازار موجود هستند که با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، اندازه‌گیری دقیق‌تری را ارائه می‌دهند.

انواع لوله بر:

  1. لوله‌های فولادی بوسیله کمان اره با تیغ اره دندانه درشت و یا لوله بر انجام می‌شود.
  2. لوله‌های مسی بوسیله کمان اره با تیغ اره دندانه ریز و یا لوله بر مسی انجام می‌شود.
  3. لوله‌های چدنی بوسیله کمان اره و چکش و لوله بر بریده می‌شوند.
  4. لوله‌های پلاستیکی بوسیله کمان اره با تیغ اره دندانه ریز و یا ابزار (قیچی) مخصوص لوله‌های پلاستیکی بریده می‌شود.

لوله برها انواع مختلفی دارند. انواع مختلف آنها عبارتند از: لوله بر یک تیغه ای که تشکیل شده از دو غلطک، لوله بر دو تیغه ای، لوله بر سه تیغه ای و لوله بر زنجیری.

تکیه گاه (بست)

  1. انتخاب تکیه گاه بست باید با توجه به نوع لوله کشی آب فاضلاب و شرایط کار آن صورت می‌گیرد.
  2. بست باید لوله را در جای خود نگه دارد.
  3. طرح و ساخت بست باید طوری باشد که مقاومت و استحکام لازم را در برابر بر وارده داشته باشد.
  4. اگر اسکلت ساختمان فولادی باشد، هر جا عملی است، می‌توان بست آویز را با روشهای مناسب بر آن متصل کرد.
  5. اتصال آویزهای سقفی به سقف های بتنی ممکن است با استفاده از Insert صورت گیرد.
  6. از تسمه‌های سوراخ دار آهن، مفتول یا زنجیر فلزی نباید به عنوان آویز لوله‌ها استفاده کرد.
  7. طرح و ساخت آویز باید طوری باشد که، پس از نصب لوله ها آویز را بتوان در ارتفاع تنظیم کرد و لوله را در وضعیت مورد نظر قرار داد.

سیستم گرمایش از کف:

سیستم گرمایش از کف یکی از پیشرفته‌ترین و کارآمدترین روش‌های توزیع حرارت در فضاهای ساختمانی است. این روش، با ایجاد یک توزیع یکنواخت و مطبوع حرارت، حداکثر کارایی را با حداقل هزینه و اتلاف انرژی ارائه می‌دهد. در این سیستم، از لوله‌های ویژه‌ای استفاده می‌شود که توانمندی تحمل فشار در دماهای بالا، مقاومت در برابر زنگ زدگی و نفوذ نکردن اکسیژن را دارا هستند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که این لوله‌ها برای مدت‌ها قابل استفاده و امن باشند.

با توجه به شکل‌پذیری و دوام بالای این لوله‌ها، از آن‌ها در انواع مصارف مختلف و برای انتقال مواد و سیالات استفاده می‌شود. در میان انواع مختلف لوله‌هایی که در بازار موجود است، می‌توان به گروه لوله‌های پلاستیکی و تلفیقی اشاره کرد که شامل انواعی چون پلی اتیلن مشبک (PEX)، پلی پروپیلن (PPR)، پلی بوتیلن (PB)، ABC، PVC و CPVC، همچنین لوله‌های چندلایه است. این تنوع در انواع لوله‌ها امکان انتخاب بهترین گزینه برای نیازهای مختلف را فراهم می‌کند.

سیستم گرمایش از کف
سیستم گرمایش از کف

روش های اتصال لوله های پلی اتیلن تک جداره، لوله ها و اتصالات تک جداره را به روشهای زیر می توانند به یکدیگر متصل شوند.

  1. جوشکاری الکتروفیوژن
  2. جوشکاری لب به لب
  3. استفاده از رینگ و فلنج
  4. استفاده از اتصالات پیچی

اتصالات جوشی پلی اتیلن

از این نوع جوشکاری ذوبی در لوله های گازی با چگالی بالا و لوله کشی مدار زمینی, سامانه های زمین گرمایی به کار می رود.جوشکار لوله های پلی اتیلن معمولا” به صورت جوش لب به لب با صفحه ای داغ (buttfusion) انجام می شود. برای جوشکاری از دستگاه جوش لوله های پلیمری و پلی اتیلن استفاده می شود. قطعات دستگاه شامل ترموستات استاندارد , المنت استاندارد و کابل با روکش استاندارد و قیچی لوله بر می باشد.

روش اتصال لوله به یکدیگر و به دیگر اتصالات

روش جوش لب به لب (buttweed) برای لوله های 2 اینچ و بالاتر معمولا از این نوع جوش استفاده می‌شود چون اقصادی ترین شیوه برای اتصال لوله‌ها با قطر زیاد بوده و سیستم بدون نشتی می‌باشد. در جوشکاری لب به لب لوله های پلی اتیلن با وجود اینکه جوشکاری لب به لب در مقام مقایسه با جوشکاری لوله های فلزی بسیار ساده و سریع می‌باشد.

  • مقاومت در برابر اشعه فرابنفش خورشید
  • دارا بودن خصوصیات هیدرولیکی بسیار مناسب
  • جدول مشخصات لوله های پلی اتیلن سخت برابر استاندارد بین المللی دین آلمان می‌باشد.

اتصال لوله های پلاستیکی

نحوه‌ی جوش لوله‌های پلاستیکی: به روش جوش فیوژن
اتصالات پلیمری به وسیله دستگاه جوش که دارای المنت برقی می باشد و به آن اصطلاحا اتو یا فیوژن گفته می‌شود به یکدیگر متصل می‌شوند.

اتصالات چسبی

از اتصالات چسبی برای لوله ها و اتصالات CPVC-ABC-PVC که بابهای ارزان و مناسب هستند استفاده می‌شود. هنگام اتصال دادن لوله های پلاستیکی حتما باید به توصیه تولید کننده که برروی برچسب آن نوشته شده توجه داشت.

لوله و اتصالات پلی پروپیلن

  1. عدم زنگ زدگی , پوسیدگی , خوردگی , رسوب , تغییر رنگ و طعم و بوی آب
  2. فاقد ناهمواری سطح داخلی در نتیجه افت فشار بسیار ناچیز
  3. تحمل 20 اتمسفر برای آب سرد و 10اتمسفر برای آب گرم
  4. جذب هدایتی الکتریکی و حرارتی پایین
  5. کاملا مقاوم در برابر اسیدها و بازها
  6. بسیار سبکتر از لوله های فلزی
  7. سهولت و سرعت در نصب
  8. کاملا بهداشتی

موارد مصرف لوله و اتصالات پلی پروپیلن:

  • شبکه‌های آب سرد و گرم منازل و ساختمان‌ها
  • شبکه‌های آبرسانی شهری
  • لوله کشی تاسیسات حرارتی
  • شبکه‌های هوا رسانی و گاز رسانی
  • صنایع غذایی و شیمیایی

مواد آب بندی و لوله کشی (نوار- خمیر- کنف):

خمیر آب بندی:

یکی دیگر از اجزای مهم در اتصال رزوه ای، خمیر آب بندی است که رزوه‌ها را قبل از اتصال با آن می‌پوشانند. خمیر آب بندی لوله کشی دو وظیفه را انجام می‌دهد. نخست آنکه در زمان پیوند خوردن اتصال سطوح جفت شونده را روانکاری می‌کند. دوم اینکه موجب آب بندی اتصال می‌شود. الیاف کنف هیچ گونه محافظی از لوله و اتصال ایجاد نکرده و فقط بین دنده ها را آب بندی می‌نماید

آب بندی با نوار تفلن: از نوار تفلون برای پر کردن و یکنواخت کردن فضای خالی بین دنده‌ها و پوشش قسمت حدیدیه شده می‌توان استفاده نمود.

اندازه‌های استاندارد لوله:

استانداردهای ملی ایران:

لوله های فلزی دارای ضخامت استاندارد بوده و با توجه به اندازه و شرایط حمل طول اولیه و سفارش مصرف کننده ساخت آنها به طول 6,12,24 متر تولید و به بازار مصرف عرضه می‌گردد. کلیه لوله‌های مورد مصرف در آبرسانی بر اساس استاندارد ایران ISIR3765 می‌باشد.

استانداردهای BSI:

  • BSI 3505: لوله های پی وی سی برای استفاده در تاسیسات آبسرد
  • BSI 3506: لوله های پی وی سی برای استفاده در تاسیسات صنعتی
  • BSI 3867: قطر خارجی و فشار اسمی لوله های پلاستیکی
  • BSI 4364: اتصالات و تعلقات برای استفاده در لوله های PVCتحت فشار
  • BSI 2494: لاستیک, آب بندی برای لوله های آبرسانی و زهکشی و فاضلابی
  • BSI 5481: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی برای لوله های فاضلابی ثقلی

لوله های پلی پیلن: 1. سیستم آب گرم و سرد 2. سیستم انتقال هوای فشرده 3. سیستم فاضلاب خانگی (جدید)

لوله های پی وی سی: 1. سیستم فاضلاب خانگی 2. محافظ کابلها ی برق و مخابرات 3. سیستم انتقال آب تحت فشار

لوله پلی بوتیلن: 1. شبکه آبیاری و آبرسانی سرد و گرم 2. انتقال آب شهری و بین شهری 3. سیستم های گرمایشی و سرمایشی 4. انتقال مواد شیمیایی در دما بالا

لوله های ای بی اس: 1. شبکه آبیاری و آبرسانی سرد و گرم 2. سیستم های گرمایشی و سرمایشی 3. سیستم دفع فاضلاب 4. مقاومت عالی در مقابل مواد شیمیایی

لوله کشی فاضلاب
لوله کشی فاضلاب

ساختار لوله های تلفیقی

لوله‌های تلفیقی به دو دسته‌ی کلی لوله‌های سه لایه و لوله های پنج لایه تقسیم می‌شوند. لایه میانی در لوله های سه لایه، عمدتا از جنس کوپلیمر اتیلن – وینیل الکل (EVOH) می‌باشد. استفاده از آلومینیوم آلیاژی که دارای استحکام بالا می‌باشد دارای دو مزیت است: 1. استحکام بالای لوله 2. قابلیت جوش بهتر

انتخاب ماده تشکیل دهنده لایه‌های بیرونی و درونی لوله‌های تلفیقی به نوع کاربرد آنها بستگی دارد. این لایه‌ها را می‌توان از جنس پلی پروپیلن، پلی اتیلن شبکه‌ای شده (pex) یا پلی اتیلن مقاوم در برابر گرما (pe-rt) انتخاب نمود. پلی اتیلن یا (pex) نخستین پلیمری مورد استفاده در تولید لوله‌های تلفیقی است که در واقع پلی اتیلن می‌باشد که ساختار مولکولی طولی آن با روشهای شیمیایی (یا توسط تشعشع) به ساختار شبکه‌ای تبدیل شده و در نتیجه پلیمر بتواند عمل قدرت حرارت و فشار بیشتری را داشته باشد.

در صنایع غذایی، دارویی و همچنین مواد شیمیایی که در دماهای پایین قرار دادهای آب جوش مطرح باشد، امکان استفاده از لوله‌های تلفیقی پنج لایه (PRT-AL-PER) و (PEX-AL-PEX) امکان پذیر می‌باشد. این لوله‌ها در صنایع پزشکی نظایر گازهای طبیعی و همچنین سیستم‌های دیالیز مورد استفاده قرار میگیرند. در صنایع سنگین مانند کشتی سازی و ماشین سازی و همچنین در کارخانجات تولید مواد شیمیایی که نمیتوان از لوله‌های فلزی استفاده کرد می‌توان این لوله ها را به کار برد.

عملکرد عایق ها به صورت زیر است:

  • ذخیره انرژی
  • کنترل انتقال آب
  • کنترل درجه حرارت
  • پیشگیری از یخ زدگی لوله
  • حفاظت در برابر سوختگی

موادی که برای عایق بندی لوله ها استفاده می‌شوند عمدتا شامل: 1. پشم شیشه 2. پشم سنگ 3. فوم(XPE-EPE) 4. الیاف مو 5. الیاف پشم حیوانی و مواد مختلف با مواد دیگر 6. کنف 7. کربنات منیزیم، پنبه کوهی 8. کرباس 9. سیمان 10. انواع پوشش 11. مفتول فلزی و بست 12. پوشش ضد رطوبت و ضد یخبندان 13. رنگ و ضدزنگ

انواع لوله های فاضلاب:

لوله‌های چدنی: 1-لوله های دو سر تخت 2-لوله های سر توپی

لوله های پلاستیکی:

مزایای استفاده از لوله های پلاستیکی: 1. اتصال آسان لوله به قطعات و سریعتر انجام شدن آن نسبت به سایر لوله ها می‌باشد. 2. در نصب رو کار احتیاجی به رنگ آمیزی نمی‌باشد 3. دارای وزنی سبک بوده 4. در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردارند.

معایب: 1. لوله‌های pvc خشک در برابر سرما بسیار حساس و شکننده می‌باشند. 2. در برابر حرارت زیاد فرو و استحکام خود را از دست می‌دهند. 3. به علت قدرت مقاومت که جداره این لوله بایستی از فنر لوله بازکنی در صورت گرفتگی مجرا استفاده نمود.

اتصال لوله‌های PVC توسط چسب مخصوص PVC انجام می‌شود که قبل از اتصال باید سطح لوله را از آلودگی ها پاک و لوله کاملا خشک باشد و بعد از اتصال 10تا 15 دقیقه باید صبر کرد تا سفت شود. لوله‌های عمودی و جمع آوری کننده و لوله‌های تخلیه از آنها استفاده می‌شود.

اجزا و تاسیسات فاضلاب ساختمان (سیفون، دریچه بازدید، کف خواب ها و کف شورها):

سیفون: یکی از مهمترین وسایل در شبکه لوله کشی فاضلاب است.

لوله هواکش: برای ایجاد ارتباط شبکه فاضلاب با جو تخلیه گاز و هوای درون شبکه به بیرون می‌باشد و یکی از مهمترین قسمت‌های لوله کشی فاضلاب است که تا روی پشت بام امتداد دارد.

ابزار، اتصالات و لوله های مورد استفاده در سیستم بوش فیت: بوش فیت از لوله پلی پروپیلن ساخته شده و در مقایسه با پی وی سی دارای ویژگی‌های شیمیایی، فیزیکی و حرارتی به مراتب بهتر می‌باشد. در سیستم‌های پوش فیت به دلیل تنوع بسیار زیاد ابعاد از نظر قطر لوله و اتصالات (40 تا 60 میلی متر) و زوایا در اتصالات (87،67،45،30،15 درجه) و همچنین در اختیار بودن لوله‌ها با یک یا دو سر سوکت در طول‌های مختلف ( 300تا 3000 میلی متر) در جهت طراحی بهتر و سرعت و سهولت اجرای کار از لوله‌های پی وی سی بهتر می‌باشد. در سیستم پوش فیت در پایان عملیات حصول نتیجه کاری مطابق با استاندارد DIN19560 شرایط نسبت به مدت 15دقیقه با فشار کاری 5/0 اتمسفر می‌باشد. در حالی که در پی وی سی به دلیل عدم امکان آب بند نمودن مقاطع هرگز امکان تست آب بند وجود ندارد.

انواع شیرآلات و کاربرد آنها

شیر وسیله‌ای است معمولا فلزی و یا پلاستیکی که برای بازو بست، تنظیم و کنترل آب و مایعات در لوله کشی بکار می‌رود. انواع شیر آلات بنا به کاربرد: شیرآلات خانگی و حمام، دستشویی و توالت که به آن fagot می‌گویند.

شیرها یا برای باز و بست (قطع و وصل) جریان آب مورد استفاده می باشد، مانند شیرهای توپی (ball valve)، شیرهای پروانه‌ای (buter fig valve)، شیرهای دروازه‌ای (gate valve)، شیر مخروطی (plug valve) یا برای تنظیم و کنترل جریان آب به کار میروند، شیر یکطرفه (check valve)، شیر سوزنی (needle valve)، غیر از موارد گفته شده در بالا می توان از شیرهای دیافراگمی – صفحه ای (diaphragm valve) نام برد. برخی از شیرهای فوق الذکر ممکن است برای هر دو کاربرد استفاده شود مانند شیرهای توپی یا پروانه ای.

1. شیر یکطرفه 2. شیرهای ایمنی 3. شیرهای دستی 4. شیرهای خودکار 5. شیرهای پیسوار 6. شیرهای کشویی 7. شیرهای کروی

انواع شیرها: 1-شیر های سوزنی 2-شیر کشویی 3-شیر گلویی 4-شیر زاویه ای 5-شیر یکطرفه 6-شیرهای مخلوط 7-شیرفشارشکن

آشنایی با تجهیزات و متعلقات سیستم آتش نشانی: 1. شیر آتشنشانی محوطه (هیدرانت) 2. جعبه آتشنشانی(فایرباکس) 3. شیر دو کوپلینگ 4. شیر جدا کننده 5. افشانک های خودکار 6. کوپلینگ 7. تبدیل 8. صافی خرطومی 9. آچار لوله و اتصالات 10. نازل ها یا سر لوله ها

آشنایی با انواع فلنج و اتصالات و کاربرد آن:

روشهای اتصال لوله برای اتصال لوله های فولادی و فولاد زنگ نزن به شرح ذیل می باشد:

  • جوش لب به لب (outt-welded)
  • جوش سوکتی (socketwelded)
  • پیچی (screwed)
  • فلنج پیچ دار (bolted flange)
  • کوپلینگ پیچ دار (bolted Quick gupling)
  • اتصالات جوشی و پیچی (welded g screwed joints)

انواع فلنج: 1-گلودار جوشی 2-فلنج اسلیپ آن 3-فلنج ساکت ولد 4-فلنج لب جوینت 5-فلنج رزوه ای 6-فلنج کور 7-فلنج اوریفیس 8-فلنج گردن دراز جوش 9-فلنج جوشی نیپو 10-فلنج جوشی اکسینور 11-فلنج تبدیل جوشی

فلنج های متعارف مورد مصرف: فلنج کور، رزوه ای داخل آن رزوه می باشد، لپ جونیک، ساکت ولد، اسلیپان، گلودار جوشی

جنس فلنجها: با توجه به موارد متفاوت از مواد مختلفی مانند فولاد، فولادها آلیاژی، استینلس استیل، کربن استیل، چدن معمولی و نشکن، آلومینیوم، برنج، برنز، پلاستیک و غیره ساخته می‌شوند. اما معروفترین آنها فلنج‌هایی هستند که از کربن استیل و به صورت فورج شده تهیه و ماشینکاری شده‌اند.

انواع شیلنگ های نواری:

  1. شیلنگهای بدون آستر: جنس این نوع شلنگها از پنبه و کتان و کنف بوده که در قدیم از آنها استفاده می‌شد و فعلا منسوخ شده و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
  2. شیلنگ های نواری آستردار: از این نو که متداول ترین در آتش نشانی می‌باشد. که از الیاف مصنوعی ساخته می‌شود داخل آن به وسیله لاستیک یا لاستیک مصنوعی و مشابه آن آستر شده است.
  3. شیلنگ کوتینگ شده: شلنگهایی که علاوه بر لایه داخلی روی پارچه شلنگ از ماده شیمیایی استفاده می‌کنند تا لایه اصلی (پارچه ای) را از خارج در برابر جذب آب، مایعات و مواد شیمیایی محافظت نماید. معمولا این شلنگ ها در برابر سایش مقاوم تر از شیلنگ های معمولی عمل می‌کنند.
  4. شلنگ های روکش دار: شیلنگ هایی هستند که علاوه بر داخل روی لایه اصلی (پارچه ای) هم روکش از یک پوشش الاستومری (لایه ای از مواد شیمیایی ) کشیده شده است که شیلنگ از داخل و خارج در برابر جذب و مایعات آلاینده سایش و حرارت مقاوم می‌باشد.

در سیستم استخر تجهیزات مورد نیاز استخر باید به شرح زیر باشد: 1. سیستم گرمایشی و سرمایشی 2. فیلتراسیون استخر 3. سیستم پمپاژ آب

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و طرحهای جدید درباره چیدمان، استقرار و شکل استخر نحوه لوله کشی آن فرق می‌کند که از جمله مطابقت داشتن کلیه تجهیزات استخر را با توجه به مقتضیات جریان و فیلتراسیون آن باید مورد توجه قرار گیرد. که در سیستم‌های مختلف، سیستمهای الکتریکی، نوع پمپ‌ها، نوع فیلتر ها و شیمی آب از آن جمله می‌باشد. در موتور خانه‌های معمولی استخر تجهیزات زیر باید در نظر گرفته شده باشد:

  • دیگ آبگرم
  • دیگ بخار
  • سختی گیر
  • فیلتر شنی
  • مبدل حرارتی
  • منبع کویل دار
  • موگیر (اسکیمر)
  • پمپ و شیرآلات

اتصالات جوش سوکت:

روش اتصال توسط جوش سوکت، همانند اتصالات پیچی برای لوله با سایزهای کوچک استفاده می‌شود. اما جلوگیری از نشت در این حالت تضمین شده است. این امر یک فاکتور مهم در انتقال مواد است.

اتصالات فلنجی پیچ دار:

در این نوع اتصال که توسط فلنج های پیچ دارد مخازن، شیرها و تجهیزاتی که بر روی خطوط لوله و بر روی کلکتورها از آن استفاده می‌شود. در این نوع اتصال از دو فلنج که با پیچ و مهره به هم وصل می‌شوند و یک واشر که برای جلوگیری از نشت تعبیه شده، تشکیل می‌گردد. فلنج های مورد مصرف در آبرسانی: 1. فلنج جوشی 10 بار 2. فلنج دنده ای 10بار

از فیتینگهای پیچی در لوله کشی که با جوش انجام نمی‌شود استفاده می‌شود.

اجزاء مورد استفاده در جوش لب به لب

  • محل استفاده: برای اکثر کاربردها، لوله کشی فرآیندی و خطوط سرویس بکار برده می‌شود.
  • مزایای اتصال: کاراترین روش اتصال برای لوله‌های با قطر بزرگ و فیتینگهای مربوطه می‌باشد که یک اتصال قابل اطمینان و آب بندی می‌کند.
  • معایب اتصال: ممکن است بریخ قسمت‌های جوش وارد مسیر سیال شده و بر الگوی جریان تاثیر بگذارد.

تعدادی از معایب اتصالات با فلنج عبارتند از:

  • هر اتصال فلنجی می‌تواند نشت نماید (بعضی ادعا می‌کنند که اتصال فلنجی هرگز صد در صد آب بندی نمی‌شود).
  • سیستم‌های فلنجی به فضای بیشتری نیاز دارند.
  • عایق نمودن لوله های فلنجی در سیستم لوله کشی بسیار گران می‌باشد (فلنج گپ‌های ویژه)

البته اتصالات فلنجی مزایای زیادی نیز دارند به عنوان مثال:

  • یک خط می‌تواند محتوی اتصالات قرقره ای شکل (سپول spool) متعددی باشد که می‌توان آنها را در کارگاه ساخت.
  • این اتصالات قرقره‌ای شکل می‌تواند بدون نیاز به جوشکاری در کارگاه تاسیسات مونتاژ و به سیستم متصل شود.

برای مشاوره و خرید محصولات با صنعت غرب تماس بگیرید.

نمره شما به این مطلب
Sending
User Review
5 (3 votes)
این صفحه را برای دوستان خود بفرستید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیام در واتساپ تماس: 02155151683 کانال تلگرام